Het creatieve denkvermogen stimuleren met prentenboeken

Gepubliceerd op 27 september 2024 om 16:38

We leven in een wereld die erg visueel is ingesteld. Met de komst van het smartbord in de klas werd het mogelijk om filmpjes te kijken en alle werkboeken op het bord te laten zien. Onze klaslokalen zijn ingericht met prachtige posters vol letters en kinderen leren spellen met de ei- en au-plaat. Dit zijn natuurlijk fijne dingen, maar we moeten ook niet vergeten om de fantasie en het creatieve denkvermogen van de kinderen te stimuleren. Het SLO heeft zelfs een leerlijn geschreven over creatief denken en handelen. Maar wat is dit dan eigenlijk?  Het SLO omschrijft het als volgt:

 

Creatief denken en handelen is het het vermogen om nieuwe en/of ongebruikelijke maar toepasbare ideeën voor bestaande vraagstukken te vinden. Een leerling is een creatieve denker wanneer hij/zij buiten de gebaande paden kan denken, nieuwe samenhangen ziet en verschillende creatieve technieken kent en kan gebruiken. Een creatieve denker durft risico's te nemen en ziet fouten maken als een leermogelijkheid. Een creatieve leerling heeft een ondernemende en onderzoekende houding. Naast aandacht voor het vernieuwende aspect, besteedt deze leerling ook aandacht aan de toepasbaarheid en de bruikbaarheid van zijn creatie.

 

In dit blog stel ik een aantal nieuwe prentenboeken voor die zeker uitdaging bieden tot het ontwikkelen van de fantasie en het creatieve denkvermogen. Een boek dat uitdaagt om creatief te denken rond voorwerpen, een boek dat uitdaagt om met woorden aan de slag te gaan en een boek dat uitdaagt tot het bedenken van een eigen fantasieverhaal.

Coco en het gekke ding

In het prentenboek 'Coco kan het!' van de Nederlandse kinderboekenmaker Loes Riphagen, maakten we kennis met het kleine vogeltje Coco dat al haar moed moest verzamelen om haar veilige nest te verlaten. Het prentenboek werd in 2021 uitgeroepen tot prentenboek van het jaar. Inmiddels is het derde prentenboek over Coco verschenen: 'Coco en het gekke ding'. Wanneer Coco's vriendjes komen vragen of ze komt spelen, springt Coco meteen over de rand van het nest. In het bos vinden de vriendjes een groot, gek, zacht roze ding. Je kunt er zelfs doorheen kijken. De vriendjes spelen met het gekke ding en laten hun fantasie de vrije loop: wat zou het roze ding zijn? Is het een peer? Of is het bedoeld om op te liggen?

 

De vriendjes in het bos weten niet wat er in het bos ligt, maar de kinderen in de groep zullen al snel doorhebben dat het gekke ding een roze ballon is. Wanneer egel op de ballon gaat liggen, knalt deze uit elkaar. De vrienden schrikken niet, maar moeten juist enorm lachen. De vriendjes besluiten dat een knalfeest vieren ook ontzettend leuk is. 'Coco en het gekke ding' is al geschikt voor de jongste peuters en biedt volop aanknopingspunten om mee aan de slag te gaan in een peuter- of kleutergroep. Speel bijvoorbeeld met ballonnen in de gymzaal, kijk door de ballonnen heen of maak een tekening van alle dansende vriendjes en plak er stukjes ballon bij.

Wil je het creatieve denkvermogen van de kinderen stimuleren, dan is het juist leuk om een aantal onbekende voorwerpen te verzamelen en de kinderen te vragen waarvoor deze gebruikt kunnen worden, zoals Coco en haar vriendjes allerlei toepassingen bedachten voor de ballon die zij vonden. Een andere leuke manier om de kinderen uit te dagen om out-of-the-box te denken, is het geven van een afmaak-tekening. Teken op een vel een stukje van een ballon, bijvoorbeeld de onderste helft. Nu mogen de kinderen de tekening afmaken op geheel eigen wijze: de tekening mag alles worden, behalve een ballon. 'Coco en het gekke ding' is verschenen uit uitgeverij Gottmer en is een super leuk boek om kinderen te creatief te laten denken over voorwerpen.

 

De woordenschat

Bij uitgeverij De Vier Windstreken in het prentenboek 'Woordenschat' verschenen, geschreven door Rebecca Gugger en geïllustreerd door Simon Röthlisberger. Wanneer Oskar op een zachte herfstochtend een gat graaft in het bos, vindt hij een mooie houten kist. Hij fantaseert over alle dingen die in de kist zouden kunnen zitten. Misschien wel een kroon of een verzegelde brief? Het harnas van een ridder of een skateboard? Wanneer Oskar de kist opent, blijken er alleen woorden in de kist te zitten. Woorden, wat moet hij daar nou mee?

 

Oskar pakt het bovenste woord knalgeel uit de kist, probeert er dingen mee doen, maar gooit het woord al snel teleurgesteld in de bosjes. Niet veel later rent er een knalgele egel voorbij.. Oskar begrijpt nu dat hij best lol kan hebben met alle woorden in de kist en plakt het woord behaard op een oude eik. Enthousiast gaat Osker verder, maar wanneer zijn kist leeg is, moet hij op zoek naar nieuwe woorden. Gelukkig verzint Parola zelf prachtige woorden, zoals dagdroomdoolhof. Oskar raakt geïnspireerd en gaat ook zijn eigen woorden maken, zoals oranjeschubbig en vriendschapsvreugde.

 

 

'Woordenschat' is een origineel prentenboek dat vele uitdagingen biedt om de fantasie en het creatieve denkvermogen van kinderen te stimuleren op het gebied van woordenschat. Zet bijvoorbeeld als inleiding een houten kistje in de klas en vraag de kinderen wat zij denken dat erin zit. Ook is het leuk om net als Oskar woorden en voorwerpen te combineren. In het boek plakte Oskar bijvoorbeeld het woord behaard op een oude eik en het woord overdreven op een simpel vogelhuisje. Wat zou er gebeuren als je het woord tijgerprint op een plant plakt, of gevleugeld op een giraf? Ook maakt Oskar prachtige nieuwe woorden. Weten de kinderen wat die woorden betekenen en kunnen ze ook zelf mooie nieuwe woorden bedenken? 'Woordenschat' is, zoals de titel natuurlijk al aangeeft, een fantastisch boek om kinderen uit te dagen creatief te zijn met woorden.

Pimmetje Pinguïn

Laatst heb ik een lijst met prentenboeken samengesteld met titels die door het gebruik van alliteratie prachtig klinken. Het nieuwste prentenboek van het gouden duo Julia Donaldson en Axel Scheffler verdient ook zeker een plekje op die lijst: 'Pimmetje Pinguïn'. Het is haast jammer dat de leerlingen in mijn groep de letter p al hebben geleerd. De boeken van Donaldson en Schaffler kenmerken zich door geestige verhalen op rijm en herkenbare kleurrijke illustraties. Ook dit prentenboek voldoet aan de verwachtingen wat betreft verhaal en illustraties. 'Pimmetje Pinguïn' is een verhaal over moed, vriendschap en het vinden van je eigen plekje in de wereld. Het boek is vertaald door Bette Westera en is verschenen bij uitgeverij Gottmer.

 

Pimmetje woont samen met zijn tantes in Blijdorp, Op zich heeft Pimmetje het prima naar zijn zin in de dierentuin, maar door de verhalen van zijn tantes over zijn ooms die wonen op een plek vol sneeuw en ijs, verlangt Pimmetje naar de Zuidpool. Wanneer hij een gat in het hek ontdekt, glipt Pimmetje erdoorheen en start zijn lange reis naar de Zuidpool. Tijdens zijn reis komt Pimmetje heel veel dieren tegen en sluit hij zelfs vriendschap met een ijsbeer en een stern. Na een omweg via - jawel - de Noordpool, komt Pimmetje na een enerverende reis eindelijk aan op de Zuidpool, waar hij zijn ooms ontmoet.

Natuurlijk biedt 'Pimmetje PinguÏn' aanleiding om met de kinderen te werken rond begin- en eindrijm, maar het is ook leuk om hen uit te dagen om te fantaseren over wat er zou gebeuren als bijvoorbeeld een leeuw een gat in het hek van de dierentuin zou ontdekken. Hoe zou de leeuw heten? En waar zou hij heen gaan? Hoe zou hij daar kunnen komen en wie zou hij onderweg ontmoeten? Schrijf de verhalen op en laat de kinderen er een tekening bij maken, bijvoorbeeld in de stijl van Alex Schaffler (een tekening maken en daarna inkleuren).

 

 

Verder lezen over één van deze boeken?


Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.