Na de zomervakantie ben ik juf van groep 3 en natuurlijk heb ik daar erg veel zin in. Groep 3 staat voornamelijk in het teken van het leren kezen. De afgelopen jaren is er veel geschreven in de media over de basisvaardigheden en met name het leesniveau van Nederlandse kinderen en jongeren: een derde van de jongeren van 15 jaar zou het gevraagde leesniveau niet beheersen, terwijl dit in 2028 nog een kwart van de jongeren was. De leesvaardigheid wordt beïnvloed door allerlei factoren, waaronder woordenschat, algemene kennis die bijdragen aan het begrip van een tekst, beheersing van de grammaticale structuur en persoonlijke problemen. Ook de leerkrachten op school en de gebruikte onderwijsmethodologie heeft invloed op het uiteindelijke leesniveau van de leerlingen. Als je net als ik al een tijdje meedraait in het onderwijs, dan klinken begrippen als hakken en plakken, zingend lezen, zoemend lezen, bavi-lezen, ralfi-lezen, avi-lezen, tutor-lezen, connect-lezen, bouw, close reading, en list-lezen je waarschijnlijk niet onbekend in de oren. Ondanks allerlei discussies over hoe het leesniveau omhoog gekrikt kan worden, zijn alle deskundigen het over één ding wel eens: leesplezier draagt bij aan succesvol leren lezen en dat begint natuurlijk met een aantrekkelijk aanbod aan boeken.
Daarom stel ik in dit blog acht nieuwe boeken voor die hier een bijdrage aan kunnen leveren: van voorleesboeken tot zelf-leesboeken en informatie boeken. Ik ga werken met de nieuwe Zoem-versie van Veilig Leren Lezen. Ik heb op dit moment nog niet meer gezien dan de zichtzending, maar die gaf me wel een mooi idee van de thema's die in de eerste ankers voorbij komen. Maar het schooljaar start natuurlijk met de introductie van Zoem de Bij, die zijn vriendje Mik gaat helpen met het leren kezen. Daarom start ik sowieso met het thema 'de bij'.
Bij Fontaine Uitgevers is het prachtige informatieve boek 'Wervelende wereld Bijen' verschenen, waarin een schat aan informatie over de bij wordt gegeven. Bijen spelen een belangrijke rol in ons ecosysteem, maar net als de leesvaardigheid, staat ook het voortbestaan van de bij onder druk. In dit boek lezen we hoe we over het leven en werk van de bij en hoe we deze nuttige insecten kunnen beschermen. De teksten in het boek zijn omringd door prachtige illustraties van de prijswinnende illustrator Philp Giordano en laten zien hoe bijen eruit zien, welke zintuigen bijen hebben, hoe bijen leven, welke verschillende bijen er zijn, hoe bijen honing maken en nog veel meer. De wervelende wereld van de bij is ronduit een fascinerende en betoverende wereld.
'Wervelende wereld Bijen' is een informatief boek, waarin je als leerkracht veel informatie kunt vinden over de bij. Zo had ik bijvoorbeeld geen idee dat er heel veel verschillende soorten bijen bestaan, met aansprekende namen als graafbij, houtbij, koekoeksbij en zandbij. De kinderen in de klas zullen ongetwijfeld smullen van de kleurrijke illustraties.
Ben je op zoek naar een leuk voorleesboek over bijen, dan is wellicht 'Fien & Teun en de bijzondere bijtjes' leuk om aan te schaffen. Het verhaal speelt zich weliswaar af in de lente, maar met enige creativiteit zou je dit kunnen overslaan tijdens het voorlezen. In dit boek gaan Fien en Teun logeren bij opa en oma, waar op de boerderij een meneer rondloopt in een vreemd wit pak. De meneer is een imker en hij leert Fien en Teun dat bijen heel bijzondere bijen diertjes zijn, die honing maken en zorgen dat de aardbeien groeien.
Het eerste anker van de nieuwe VLL Zoem-versie gaat over honden. Bij Uitgeverij Wereldbibliotheek is het prentenboek 'Perla de Superhond' verschenen, het kinderboekendebuut van Isabel Allende, een gerenommeerde auteur met meer dan 77 miljoen verkochte boeken voor volwassenen. Nu is haar eerste prentenboek uitgekomen, dat is geïllsutreerd door Sandy Rodriguez. Voor het verhaal liet Allende zich inspireren door één van haar eigen honden, die de naam Perla draagt. Perla heeft twee superkrachten: ze kan ervoor zorgen dat iedereen van haar houdt en ze kan brullen als een leeuw. Perla woont in een oude huis, dat vroeger van een tovenaar is geweest, samen met haar baasjes. Haar favoriet is de zoom van het gezin: Nico. Nico wordt gepest op school, maar durft dit aan niemand te vertellen. Aan Perla weet het. Gelukkig weet Perla precies hoe zij Nico moet helpen. Een mooi prentenboek om voor te lezen, dat meteen het gesprek in de groep kan openen over hoe we met elkaar omgaan, over pesten en over hulp vragen.
Als hondenbaasje van een eigenwijze teckel, trok de kaft van het prentenboek "Zomer met de Tockels" mij onmiddellijk aan. Het boek is verschenen bij Uitgeverij Clavis. Het verhaal is geschreven door Ilse de Keyzer en de vrolijke illustraties zijn van Ina Hallemans. De Tockels is een vijftal schattige teckel pups. De pups gaan samen met hun moeder Trojka en hun baasjes spelen in het park, waar ze hebben afgesproken met hun teckel-vader Tokkel, die in een ander huisje woont. Hoewel dit bij honden heel gewoon is, kan dit voor kinderen wel een opening bieden om te praten over hun eigen gezinssamenstelling.
Moeder Trojka en vader Tokkel en hun vijf pups Tosca, Tessie, Tommie, Tica en Taco, beleven een vrolijke dag in het park, met een picknick, een grote grommende hond, een gestolen frisbee en waterpret in de vijver.
De namen van alle zeven teckels in dit boek beginnen met de letter T. Dit is de eerste letter die de kinderen in anker 2 gaan leren. Het is wellicht een idee om dit boek voor te lezen als overgang van anker 1 naar anker 2, dat in het teken van bewegen staat. En bewegen doen de eigenwijze Tockels genoeg in dit vrolijke boek.
In het derde anker duiken we terug in de tijd van toen. In heb al eerder een blog geschreven over hoe je erfgoededucatie vorm kunt geven aan de hand van prentenboeken over Fien en Teun, maar nu is een nieuw prentenboek verschenen over ons favoriete boertje en boerinnetje in samenwerking met het Openluchtmuseum in Arnhem.
In 'Fien & Teun in het Nederlands Openluchtmuseum' brengen Fien en Teun samen met opa en oma een bezoek aan het museum. Althans, dat was de bedoeling. Waarom zegt opa dan dat ze naar school gaan? In het museum rijden Fien en Teun in een oude gele tram naar een schooltje van lang geleden. In het schooltje is een vuurplaats en laat de meester een leesplank zien, waar de kinderen vroeger mee leerden lezen. Teun spelt zijn naam, hoewel je hier als leerkracht wellicht even moet ingrijpen en de tekst ietwat moet aanpassen: Teun spellen wij immers met de klanken T-eu-n en niet als T-e-u-n. Als de bel gaat, stapt oma op een ouderwetse fiets. Fiets begint met de f van Fien, weet Fien.
Fien en Teun hebben al aardig leren lezen en tegen de tijd dat anker 3 start, hebben de kinderen in de klas ook al heel wat woorden leren lezen. Bij de nieuwe VLL Zoem-versie wordt wereld oriëntatie gecombineerd met het leren lezen. Vanaf anker 3 worden er leeskaarten geleverd en de kaarten bij dit anker gaan over dinosaurussen. We duiken dus nog verder terug de tijd in. De dinosaurussen leefden in een periode toen er nog geen mensen op aarde waren, maar toch weten we veel van deze indrukkende dieren. Hoe kan dat?
Wanneer het allereerste dinosaurusbot is gevonden, is onbekend. In oude Chinese teksten wordt wel verwezen naar enorme opgegraven botten. De mensen geloofden dat deze botten van een draak waren geweest. In 1676 vond de Robert Plot een enorm dijbeen in Engeland. Hij dacht dat het bot wellicht van een mega grote olifant was geweest, want men wist op dat moment nog niet af van het bestaan van de dinosaurussen. Dat veranderde toen de 12-jarige Mary Anning in 1811 langs de Engelse kunst het eerste volledige dino skelet vond dat ooit gevonden is. Het informatieve prentenboek "De ontdekking van de dinosaurussen" van schrijver Jan Leyssens en illustrator Joachim Sneyers vertelt het verhaal van Mary en diverse andere paleontologen, die de kijk op de wereldgeschiedenis en de evolutie, samen vorm hebben gegeven.
Om een beeld te krijgen van de reusachtige dieren van wie de botten gevonden waren, werkt kunstenaar Benjamin Waterhouse Hawkins samen met de paleontoloog Richard Owen aan 33 levensgrote beelden die geplaatst werden in het Crystal Palace Park. Richard Owen is overigens ook degene die de dinosaurussen de naam dinosaurus gaf. Het woord betekend 'verschrikkelijke hagedis'.
Pas in 1967 werd het skelet van nieuw soort velociraptor opgegraven en deze dino leek meer op een sportief rennende vogel dan op een loge kruipende hagedis. Door het onderzoek van palentologen hebben we een steeds beter beeld gekregen van de dinosaurussen. Hoe dit beeld langzaamaan gestalte heeft gekregen en welke mensen hier een belangrijke rol in hebben gespeeld, wordt uitgelegd in dit prentenboek. Leren begint met verwondering. "De ontdekking van de dinosaurussen" is het vierde deel in een serie prentenboeken over wetenschappelijke verwondering en is verschenen bij Uitgeverij Clavis.
Ik heb nu al een aantal boeken de revue laten passeren die goed aansluiten bij de thema's van begin groep drie, wanneer je werkt met de vernieuwde Zoem-versie van Veilig Leren Lezen. Werk je niet met deze methode, dan zijn het natuurlijk toch stuk voor stuk waardevolle boeken om voor te lezen of om op te nemen in je schoolbibliotheek. Maar in groep 3 leren kinderen lezen en daarom is het hoog tijd om een leesboek voor te stellen dat de allerjongste lezertjes al zelf kunnen lezen.
Uitgeverij Pelckmans heeft een serie groeiboeken uitgegeven. Deze boeken groeien mee met de leesontwikkeling van het lezende kind van Avi-start tot Avi-E4. Er zijn groeiboeken verschenen over allerlei verschillende aansprekende thema's, van piraten tot prinsessen, of gewoon over de familie Koekoek. De familie Koekoek bestaat uit papa en mama en Bonnie en Bennie. De familie haalt graag allerlei grapjes uit, met elkaar, of op school met de juf en meester.
"Mijn grappige groeiboek" is geschreven door Inge Bergh en geïllustreerd door Caroline Perrée. Het boek bevat een schat aan grappige verhalen en moppen, maar ook een diversiteit aan verschillende tekstsoorten: van verhaaltjes tot strips en van gedichtjes tot toneellezen.
De groeiboeken zijn wat duurder in aanschaf, maar eigenlijk koop je vijf boeken in een band. De boeken zullen de kinderen stimuleren om steeds wat langere en moeilijkere teksten te gaan lezen en spelen goed in op de verschillenden leesniveaus die je in een groep kunt hebben. Bovendien zijn de boeken door meerdere groepen te gebruiken.
Een belangrijk moment in groep 3 is het letterfeest: de kinderen hebben aan het eind van anker 4 alle klanken geleerd en dat moet gevierd worden. Gedurende het jaar worden en natuurlijk diverse feesten gevierd in de klas, zoals Sinterklaas en Kerst, maar met de komst van multiculturele samenleving, is het zeker leuk om ook eens stil te staan bij de feesten die misschien wat minder bekend zijn.
In het feestelijke voorleesboek 'Nine & Mella Overal feest' van Ellen Brudet makern we kennen met een diversiteit aan feesten, zoals Keti Koti, een regenboog huwelijk, Holi-Phagwa, roden-haren dag en Eid. "Overal feest" is een echt inclusief boek, waarin kinderen van diverse culturele achtergronden, maar ook kinderen met een lichamelijke beperking de hoofdrol spelen. En hoe fijn is het als alle kinderen in de klas zich kunnen herkennen in een boek dat je voorleest en tegelijkertijd de boodschap meekrijgen hoe rijk en divers onze samenleving is. Ook in het kader van burgerschap is dit boek echt een aanrader. De illustraties in het boek zijn gemaakt door Maruga Koops en het boek is verschenen bij Uitgeverij Leopold.
Wil je meer informatie over één van de boeken uit dit blog? Klik dan op de link:
Reactie plaatsen
Reacties