Boeken: lees over de natuur


Nieuw verschenen

Bijzondere wonderen van de natuur

De enige zekerheid die je hebt in het leven, is de dood. De dood is echter voor veel mensen geen makkelijk onderwerp om over te praten. Zeker niet met kinderen. Toch hoort de dood bij het leven, maar wat is de dood eigenlijk? Is het alleen een afsluiting van een leven of is het een overgang naar een nieuw begin? Zoals de seizoenen elkaar opvolgen of een duizend jaar oude baobabboom uiteindelijk tot stof zal vergaan? Net als de mens, krijgen ook dieren te maken met de dood. Om te overleven is het soms een kwestie van eten of gegeten worden, maar er is veel meer te ontdekken rond het begrip de dood binnen het dierenrijk. Want wist je bijvoorbeeld dat de reeds uitgestorven dodo ontzettend vies smaakte, dat olifanten over hun overleden familieleden waken en dat sommige dieren een metamorfose ondergaan om te kunnen overleven? De natuur zit vol met wonderlijke verschijnselen en bijbehorende verhalen. In de Japanse folklore worden vuurvliegjes bijvoorbeeld gezien als de zielen van gesneuvelde krijgers, terwijl de Apache geloven dat een vos iets van het vuur van de vuurvliegjes afnam, waarna hij het vuur over het land kon verspreiden. Al deze - en nog veel meer - prachtige verhalen zijn samen gebracht in drie nieuwe boeken die zijn uitgekomen bij uitgeverij Lemniscaat.

Lees meer »

Leren lezen met boer Gijs: Pas op voor die koe!

Boeken hebben altijd een belangrijke rol gespeeld in mijn leven. Mijn ouders lazen graag en mijn vader had als motto dat je nooit te veel boeken kon hebben. Ik heb dan ook nooit bespaard op boeken voor mijn dochter (en mezelf). Toen mijn dochter leerde lezen, gingen we geregeld naar België om te snuffelen tussen de Belgische kinderboeken. De selectie aan kinderboeken in de supermarkt aldaar, overtrof eigenlijk al de kinderboekenafdeling in de boekwinkel dichtbij huis. De Belgische kinderboeken vond ik vaak ook net wat mooier: duidelijke en grote letters en kleurrijke afbeeldingen. Bij veel Belgische uitgeverijen staat het kind duidelijk centraal, zo ook bij de uitgeverij Clavis.  Al ruim 45 jaar brengt de uitgeverij kinderboeken op de markt met als doel de leefwereld van kinderen zo mooi mogelijk te maken met droomrijke, leerzame en fantasie prikkelende verhalen. De wereld van morgen zal er uitzien als de dromen van de kinderen van vandaag is de visie van de uitgeverij en het kunnen genieten van boeken speelt daarbij een belangrijke rol. Samen lezen is niet alleen leuk en leerzaam, maar zorgt ook voor verbinding. Clavis heeft een nieuwe reeks prentenboeken uitgebracht voor beginnende lezers: Leren lezen met boer Gijs. De boeken zijn geschreven door Carlo Peeters en van kleurrijke illustraties voorzien door Susanne Kolster.

Lees meer »

Planten en bomen

Een nieuw begin...

In dit blog laat ik twee prachtige nieuwe prentenboeken zien. Voor een boom en een bloemknopje is het belangrijk om groot te zijn, maar een wijze les markeert voor hen beiden een nieuw begin...

Lees meer »

Gevaar in het plantenrijk

Als je in de klas wel eens naar een aflevering van Klokhuis kijkt, dan heb je bioloog Mátyás Bittenbinder vast wel eens voorbij zien komen. In het programma vertelt de jonge bioloog enthousiast alles over planten en dieren aan kinderen. De interesse voor flora en fauna zat er bij Bittenbinder ook al jong in. Vanaf het moment dat hij als zeven jarige jongetje een slang in het wild zag tijdens een vakantie in Hongarije, werd hij geobsedeerd door het dier. Na zijn studie biologie In Leiden, is Bittenbinder dan ook onderzoek gaan doen naar slangengif. Zijn eerste kinderboek ging zelfs volledig over "Gif in het dierenrijk". Nu is de opvolger van dit boek verschenen: "Gevaar in het plantenrijk".

Lees meer »

Neem een plant als huisdier

De opening van de Kinderboekenweek valt dit jaar samen met Werelddierendag. Dierendag wordt elk jaar op 4 oktober gevierd, omdat de Heilige Franciscus niet alleen de beschermheer was van de melaatsen, zieken en armen, maar ook van dieren en planten. Hij zou zelfs ooit gepreekt hebben voor dieren! Zijn feestdag is dus gekozen als de dag waarop we extra denken aan het welzijn van alle dieren. Ik vroeg me af of er ook een Wereld Planten dag is en jawel, die wordt gevierd op 18 mei. Dat duurt nog eventjes, maar het thema van de Kinderboekenweek Bij mij Thuis, leent zich natuurlijk uitstekend om in de klas aandacht te geven aan huisdieren en planten die kinderen thuis verzorgen.

Lees meer »

Soortenschat

Als je de natuur in gaat, is het alsof je een taal hoort waarvan je geen enkel woord begrijpt. Wil je die taal verstaan, dan moet je ergens beginnen. Waar? Bij dit boek.

Lees meer »

Verhalen van de Fladdertak

Het vertellen van verhalen is waarschijnlijk al zo oud als de mensheid. Verhalen werden gebruikt om betekenis te geven aan onze ervaringen, die vervolgens van generatie op generatie mondeling overgedragen werden. Verhalen zijn immers dragers van normen en waarden en helpen ons om de wereld om ons heen te begrijpen en te structuren. Verhalen zijn dus dragers van cultuur.

Lees meer »

Prentenboeken bij de rekenles

Ik ben vast niet de enige kleuterleerkracht met een enorme verzameling prentenboeken. Ik koop regelmatig nieuwe prentenboeken en houd de oudere exemplaren in ere. Bij elk thema heb ik wel een aantal boeken in de boek kast staan. Soms lees ik een boek gewoon voor, maar ik vind het vooral leuk om prentenboeken te gebruiken als inleiding voor een les rond een bepaald doel. Ik ben mijn kast eens ingedoken en heb er een stapel boeken uitgehaald die ik in mijn groep gebruik bij de leerlijn rekenen.

Lees meer »

In de woestijn

Keet Kameel voelt zich helemaal oké!

Via prentenboeken kunnen kinderen onze prachtige aarde, de natuur en haar bewoners ontdekken. In mijn collectie prentenboeken bevinden zich diverse exemplaren die vertellen over het leven in vrijwel alle uithoeken van de aarde: over de pinguïns op Zuidpool, over de kangoeroes in Australië en over de wilde dieren op de savanne of in de regenwouden, maar ik had nog geen prentenboek dat vertelt over het leven in de woestijn. Tot nu althans, want bij uitgeverij Veltman is een superleuk prentenboek verschenen dat zich volledig afspeelt in de woestijn: "Keet Kameel voelt zich helemaal oké!" van Wendy Meddour, met schitterende illustraties van Carmen Saldaña.

Lees meer »

Op safari

Alle dieren sliepen

De Serengeti is een streek met voornamelijk savannes en bossengebieden in Afrika. De Serengeti strekt zich uit over Tanzania en Kenia. In het gebied leven zo'n 2 miljoen wilde dieren, waaronder de blauwe gnoe, de steppezebra, de kafferbuffel en de tromsongazelle, maar ook de zebra, de giraf en de olifant. Wanneer rond oktober de droogte invalt in het heuvelachtige noorden, migreert zo'n anderhalf miljoen planteneters naar de zuidelijke vlaktes, waarbij de dieren de rivier de Mara moeten oversteken, wat jaarlijks voor spectaculaire beelden zorgt. De Serengeti is een bijzonder gebied en staat dan ook sinds 1981 op de UNESCO-werelderfgoedlijst. De droge grasvlaktes van de Serengeti vormen het thuis van een jonge mangoest, die we in het prentenboek "Alle dieren sliepen" volgen tijdens zijn toch door de graslanden op weg naar naar zijn veilige hol. Onderweg komt hij langs giraffen, zebra's, vervet apen, olifanten, ooievaars, een varaan, vlinders en jachtluipaarden, die allemaal op hun eigen unieke manier aan het slapen zijn.

Lees meer »

Het giraffenseizoen

"Het giraffenseizoen" het is het eerste deel van een schitterende nieuwe serie prentenboeken "Red de wereld" van uitgeverij Lemniscaat. Zoöloog en schrijfster Nicola Davies zal ik elk deel het verhaal van een andere diersoort in deze tijd van klimaatverandering vertellen, telkens bijgestaan door plaatselijke deskundigen en een wisselende illustrator.

Lees meer »

Op de polen

Van pool tot pool

Je kunt er tegenwoordig niet meer omheen: klimaatverandering. Ook jonge kinderen worden geconfronteerd met beelden van ijsberen die zich wanhopig vastklampen aan ijsschotsen of door dorpjes struinen op zoek naar voedsel. Toen ik een keer in mijn klas vroeg wat voor boeken de kinderen graag in de klas wilden lezen, werd er tot mijn verbazing juist om boeken over klimaatverandering gevraagd. Kinderen zijn zich dus erg bewust van de veranderende wereld en zijn ook bereid om te helpen de wereld beter te maken. Want iedereen wil dat die schattige ijsbeer gewoon lekker kan rondbanjeren op de ijsschotsen van de Noordpool. De Noordpool en de Zuidpool zijn twee gebieden op aarde die we wellicht nooit zullen bezoeken, maar die enorm tot de verbeelding spreken van kinderen door de dieren die er wonen: de ijsberen op de Noordpool en de pinguïns op de Zuidpool. In dit blog laat ik drie nieuwe prentenboeken zien die zijn verschenen bij Uitgeverij Lemniscaat. Drie totaal verschillende boeken, maar ze hebben met elkaar gemeen dat ze het verhaal vertellen over de polen en haar bewoners.

Lees meer »

Ik heb wel een mammoet gezien!

Een groep onderzoekers is op Antarctica om onderzoek te doen naar pinguïns. Pinguïns zijn schattig, fenomenaal en cool, maar de jongste onderzoeker wil dolgraag een mammoet zien. Een wolharige mammoet, die al lang is uitgestorven en waar bovendien geen enkel bewijs van is gevonden dat er ooit eentje op Antarctica heeft rondgelopen. Maar de jonge onderzoeker komt wel degelijk een mammoet tegen: eentje op een skateboard, met een zonnebril op. Wanneer de jonge onderzoeker opgewonden verteld dat hij een mammoet heeft gezien, gelooft niemand hem, dus mokt hij:  "Ik heb wel een mammoet gezien!"

Lees meer »

Houden pinguïns van de kou?

Huy Lewis-Jones is een druk bezet man. Als milieuhistoricus die verbonden is aan de universiteit van Cambridge, heeft hij diverse expedities en onderzoeksprojecten geleid over de hele wereld. Of het nu gaat om het fotograferen van apen in jungle, het leiden van een expeditie in de wildernis of het bewaken van ijsberen, Lewis-Jones heeft het allemaal gedaan. De levende natuur loopt als een rode draad door zijn leven en hij vertelt graag over zijn avonturen in zijn boeken. Ook is hij een graag geziene gast in diverse televisieprogramma's van de BBC. Bij uitgeverij Lemniscaat is het informatieve kinderboek "Houden pinguïns van de kou?" verschenen, waarin Lewis-Jones jonge lezers meeneemt op pinguïn-expeditie. Alles wat je maar wilt weten over pinguïns, komt in dit boek aan de orde: van de verschillende soorten pinguïns, tot hun afgelegen woongebieden, van prehistorische pinguïns tot aan ruimtepinguïns... En natuurlijk de allerbelangrijkste vraag: houden pinguïns eigenlijk wel van de kou?

Lees meer »

Ontdek het dierenrijk

De versiervogel

Prieelvogel Jos heeft een prachtig prieel gebouwd van takjes en mos. Hij legt zelfs een prachtige bloem neer voor zijn toekomstige vrouwtje. Het eerste vrouwtje dat langskomt is Nanet en zij vindt een bloem op de grond echt niet goed genoeg. Jos besluit op zoek te gaan naar nog meer mooie dingen. In de dagen die volgen vult hij zijn nest met de meest uiteenlopende schatten: van een rozenbottel tot een zilveren bel, maar Nanet is niet onder de indruk. Zal het Jos lukken de liefde te vinden?

Lees meer »

Vijf nieuwe boeken over het fascinerende dierenrijk

Kinderen ontdekken de wereld om hen heen en wij als leerkrachten helpen hen een breder wereldbeeld te ontwikkelen. We geven wereldoriëntatie, door het SLO gedefinieerd als een verzamelnaam voor alle vormen van onderwijs die gaan over het verkennen van de natuur en de maatschappij.  Kinderen hebben over het algemeen een grote liefde voor het dierenrijk met elkaar gemeen en daarom staan in dit blog vijf nieuwe boeken centraal die verhalen vertellen over de diversiteit van het dierenrijk.

Lees meer »

Laat je verwonderen door de natuur met deze boeken

Bij het zien van de kaft van het nieuwste deel in de reeks Ontdek, moest ik onmiddellijk denken aan een voorval op de PABO, toen ik een discussie had met een docent over een vraag op één van de toetsen. De docent was van mening dat het grote verschil tussen mens en dier, het feit was dat mensen wel gereedschappen gebruiken en dieren niet. Ik was het niet met hem eens: otters gebruiken immers stenen om schelpen te openen. Volgens mijn docent was een steen geen gereedschap, waarna we verzeilden in een discussie over de definitie van wat een gereedschap dan precies is. Volgens de officiële definitie is een gereedschap een hulpmiddel om een bewerking te kunnen uitvoeren, die je anders niet of nauwelijks voor elkaar krijgt. Ik won de discussie en de docent schrapte de vraag uit de toets. Otters zijn niet de enige dieren die handig gebruik maken van gereedschappen blijkt wel uit het boek "Dierengereedschap - De slimste trucjes uit de dierenwereld" dat verschenen is bij uitgeverij Lemniscaat. 

Lees meer »

Als er 100 dieren op de wereld waren

Op de aarde leven meer dan 20 triljoen dieren. Dat zijn zoveel dieren bij elkaar, dat het ons voorstellingsvermogen te boven gaat. Er zijn veel overeenkomsten tussen de verschillende diersoorten, maar ook veel verschillen. In het boek "Als er 100 dieren op de wereld waren" van Miranda Smith, wordt de biodiversiteit op begrijpelijke wijze uitgelegd aan kinderen. Op elke dubbele pagina wordt antwoord gegeven op een vraag, waarbij telkens wordt uitgegaan van de stelling dat er slechts 100 dieren op aarde zijn. Stel dat er 100 dieren op de wereld waren, waar zouden zij dan leven? Stel dat er 100 huisdieren op de wereld waren, welke dieren zouden dat dan zijn? Stel dat er 100 gewervelden dieren op de wereld waren, hoeveel zoogdieren zouden er dan zijn? Door telkens uit te gaan van een vast honderdtal, blijft het boek begrijpelijk voor kinderen en ontwikkelen zij gevoel voor verhoudingen.

Lees meer »

Dansende vogels en zingende apen

Overal op aarde - in diepblauwe oceanen, weelderige groene bossen, stoffige dorre woestijnen en zelfs in de verste uithoeken van Antarctica - zeggen dieren op hun eigen bijzondere wijze 'Ik hou van jou'.

Lees meer »

In mei leggen alle vogels een ei

In de lente wordt er in de kleutergroep vaak gewerkt rond het thema groeien en bloeien. Vrolijke werkjes van bloeiende bloembollen en kuikentjes die uit een ei kruipen, versieren de prikborden. Bij uitgeverij Lemniscaat zijn er twee prachtige prentenboeken verschenen waarin het proces van het uitboeiden van een ei en het opvoeden van een kuiken wordt besproken van twee niet alledaagse vogels: de papegaaiduiker en de keizerspinguïn.

Lees meer »

Gi-Ga-Groene boeken over de natuur

De sterrenwalvis

De Engelse schrijfster Nicola Davies is van oorsprong eigenlijk zoöloog en heeft daarnaast jarenlang voor de BBC een dierenprogramma gepresenteerd. Tegenwoordig schrijft ze voornamelijk boeken over dieren voor kinderen en volwassenen, waaronder 'Keizers van het ijs' en 'Giraffenseizoen'. De bekende iIllustrator en prentenboekenmaker Petr Horáček groeide op in Tsjechië, maar woont tegenwoordig ook in Engeland. Hij heeft met Davies een fascinatie voor het dierenrijk gemeen. In al zijn prentenboeken spelen dieren de hoofdrol. Van zijn hand verschenen onder andere 'Kleine Muis zoekt een huis', 'Gulzige Geit' en 'Beer zoekt een beste vriend'. Samen werkten Davies en  Horáček al aan diverse prentenboeken, waaronder het boek 'Zo mooi zijn dieren', dat in 2017 in het Nederlands is verschenen bij uitgeverij Lemniscaat. Bij diezelfde uitgeverij is het werkelijk schitterde boek 'De sterrenwalvis - Droomdichtverhaaltjes' verschenen, waarvoor Davies en Horáček wederom hun krachten bundelden.

Lees meer »

Nieuwe boeken voor jonge onderzoekers

Jonge kinderen ontdekken de wereld om zich heen middels spel, maar zodra zij ouder worden en leren lezen, ligt er als het ware een schat aan informatie op hen te wachten in de bibliotheek. Veel interessante onderwerpen laten zich immers niet makkelijk vangen in spel. Kinderen kunnen intens opgaan in een onderwerp als het heelal en je hebt je vast en zeker ook wel eens verbaasd over een leerling die zonder moeite de meest ingewikkelde namen van dinosaurussen opnoemde of je om de oren sloeg met vragen waarop je het antwoord schuldig moest blijven. Kinderen zijn van nature nieuwsgierig. Die nieuwsgierigheid en verwondering over alles dat zij ontdekken, houdt kinderen betrokken bij een onderwerp en stimuleert hun leerprestaties. Nieuwsgierigheid is eigenlijk een vorm van  leergierigheid; vandaar dat zij de namen van de dino's wél kunnen onthouden. De kinderen van nu, zijn de onderzoekers van de toekomst en daarom moeten we hun natuurlijke nieuwsgierigheid stimuleren.

Lees meer »

Nog meer Gi-Ga-Groene boeken

Op 5 oktober 2022 begint de Kinderboekenweek weer, die dit jaar in het thema Gi-Ga-Groen staan. De natuur in al haar verschijningsvormen staat centraal. Diverse uitgeverijen hebben boeken op de markt gebracht waarin de natuur een belangrijke rol speelt: boeken over dieren, boeken over planten en bomen en boeken over het milieu. Dit biedt voor leerkrachten de mogelijkheid om met diverse uiteenlopende thema's aan te sluiten bij de Kinderboekenweek. In dit blog bespreek ik drie totaal verschillende boeken, die kunnen dienen als inspiratie voor het werken rond kinderboeken in de Kinderboekenweek.

Lees meer »

Nog meer Gi-Ga-Groene boeken

In aanloop van de Kinderboekenweek 2022 met als thema Gi-Ga-Groen, komen er behoorlijk wat boeken op de markt over het onderwerp natuur in de breedste zin van het woord. Graag laat ik jullie kennismaken met vier bijzondere boeken over de natuur, die alle vier verschenen zijn bij Uitgeverij Lemniscaat.

Lees meer »

Gi-ga-groen!

Sinds 1955 organiseert Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) jaarlijks de Kinderboekenweek. Gedurende tien dagen worden allerlei evenementen en activiteiten georganiseerd, zoals de kinderjury en de uitreiking van de griffels en penselen. Ook in bibliotheken en op scholen wordt er veel aandacht besteed aan de Kinderboekenweek, waarbij vooral het leesplezier van kinderen voorop staat. Het doel van de Kinderboekenweek is dan ook zoveel mogelijk kinderen te enthousiasmeren om boeken te lezen. Dit jaar vindt de Kinderboekenweek plaats van 5 tot en met 16 oktober 2022 en het thema is Gi-ga-groen!

Lees meer »

Nog meer prentenboeken

Beer en het fluisteren van de wind

Beer woont in een fijn huis en is gelukkig met zijn vrienden die op bezoek komen en aardbeientaart met hem eten. Op een dag besluit Beer echter dat het tijd is voor iets nieuws. Hij stopt zijn mooiste spulletjes in een knapzak en vertrekt, op weg naar het onbekende, zoals de wind hem vertelt.

Lees meer »

Prentenboeken met katten

Deze maand kwam bij uitgeverij Gottmer het prentenboek "Brave Hond! Stoute Kat!" van Bette Westera en Mies van Hout uit. Een prachtig boek vol versjes over de aard van het beestje. Op tegenover elkaar gelegen pagina's, worden telkens twee dieren belicht. Soms lijken de dieren qua uiterlijk op elkaar, maar is hun karakter totaal verschillend. Zo kom je in dit boek niet alleen een brave hond en een stoute kat tegen, maar ook een geduldige spin en een rusteloze bromvlieg en net varkentje en een slordige wolf. De versjes van Bette Westera zijn humoristisch en geven telkens een treffende omschrijving van het karakter van het dier, ofwel de aard van het beestje. Een aantal versjes kun je als raadsel lezen, omdat in de tekst de naam van het dier niet wordt genoemd.

Lees meer »